Ik ben een konijn!

Gepubliceerd 5 mei 2012 | Door Axel

Onlangs las ik in de Volkskrant de column van Aleid Truijens, waarin zij kritiek heeft op de zgn. “Kanjertraining”. Kanjertraining beoogt – kort door de bocht – kinderen die op het schoolplein worden gepest zodanig sociaal vaardig te maken dat ze goede vriendjes met de pesters worden. Omdat ik er zeker van wou zijn dat ik een genuanceerd beeld had van “Kanjertraining” en omdat het onderwerp me aan het hart gaat, nam ik een kijkje op kanjertraining.nl.

E.e.a. werd inderdaad genuanceerder uitgelegd dan ik hierboven beschreef. De training richt zich immers óók op het gedrag van de pestkop en van de meeloper.

De korte animatie-filmpjes op de site gaven echter een minder genuanceerd beeld. Zo was er allereerst een filmpje met een stoere tijger, een lachende aap, een pestvogel en een klein konijntje. Mag jij raden wie er werd gepest.

Al googlend kwam ik ook op de blog van Mieke van Stigt, een socioloog en pedagoog, waarvan ik vemoed dat zij iets met de kanjertraining van doen heeft. Zij merkt op dat Aleid Truijens waarschijnlijk zélf wel heel erg onzeker zal zijn en dat ze daarom zo’n boos stukje schreef. Dat argument is meer dan “poisoning the well”. Dat Van Stigt onzekerheid als diskwalificatie ziet, bevestigt nu precies de kern van Truijens’ betoog.

Natuurlijk is het zo dat deze samenleving steeds meer vraagt om sociale vaardigheden. Vroeger stuurden bezorgde vaders hun gepeste zonen naar karateles of boksen om ze “weerbaarder” te maken. Kanjertraining lijkt hier een verbale variant van.

Zolang leraren en kanjertrainers het onzekere, gevoelige of introverte karakter van een kind als ‘verkeerd’ zien, verandert er nooit iets. Het gedrag van pesters – wat de oorzaak daarvan ook kan zijn – is onacceptabel. Kwetsbaarheid en ‘sociale onhandigheid’ zijn wél acceptabel. Pesters zullen hun gedrag moeten aanpassen.

Het aanpakken van pestkoppen is voor een docent natuurlijk niet makkelijk – hij of zij kan er niet altijd met zijn of haar neus bovenop zitten. Maar het aanleren van sociaal gedrag is wel de belángrijkste taak van de docent. Niemand zegt dat het een gemakkelijke baan is.

Zelf was ik – jullie raden het al – vroeger zo’n gevoelig, kwetsbaar kind. En ook niet al te best met gym (is later goedgekomen). Wonderlijk genoeg was ik wél redelijk goed gebekt. Toch werd ik ook gepest. Ik was sociaal intelligent genoeg om alle kanjertraining-truukjes minstens één keertje uit te proberen, maar op de lange termijn hielp het niks. Want pesters willen gewoon pesten. En uiteindelijk wil je zélf natuurlijk ook helemaal geen goeie vriendjes worden met die ettertjes.

Ouders en leraren moeten vooral aan kinderen uitleggen dat het pesten (kantoorbanen uitgezonderd) later overgaat en dat konijnen uiteindelijk vaak beter terechtkomen dan pestvogels en zich zeker niet in allerlei bochten moeten wringen om vriendjes te worden met een pestkop. Integendeel.

Ik ben geen tijger (lichte overeenkomsten tussen mijn bloed en dat van Charlie Sheen daargelaten), ik ben klaarblijkelijk een konijn. Daar word je geen topmanager, tv-persoonlijkheid of profvoetballer mee. Ik werd dan ook componist, en redelijk succesvol, al zeg ik het zelf. Die moeten er ook zijn. Ik ga graag naar Artis, maar als er in elk hok alleen maar tijgers zouden zitten zou ik me er stierlijk vervelen.

Een docent die écht wat wil veranderen, gaat voor de klas op de stoel staan en roept: “Ik ben een Konijn!”

Axel Lukkien

PS: ben je het hier mee eens, plaats dan svp als reactie hieronder: “Ik ben een konijn!”. Bij voorbaat dank.